Trẻ có thể gặp phải nhiều biến chứng nguy hiểm khi mắc tình trạng vàng da bệnh lý. Chính vì vậy, phân biệt vàng da sơ sinh sinh lý và bệnh lý là rất quan trọng
Làm sao để biết vàng da sơ sinh?
Hiện tượng vàng da sơ sinh rất dễ nhận biết bằng mắt thường bằng nơi có đủ ánh sáng. Để phát hiện vàng da ở trẻ, cha mẹ nên nhìn trẻ bằng ánh sáng mặt trời (không nên nằm phòng tối và nhìn trẻ bằng ánh sáng đèn sẽ không phát hiện kịp thời).
Quan sát màu da của trẻ mỗi sáng để phát hiện mức độ vàng da (ít nhất là liên tục trong 2 tuần đầu sau sinh). Trong trường hợp khó nhận biết (da trẻ đỏ hồng hoặc đen), nên ấn nhẹ ngón tay cái lên da trẻ trong vài giây, sau đó buông ra, nếu trẻ bị vàng da nơi ấn ngón tay sẽ có màu vàng rõ rệt. Vàng da là bệnh lý khi vàng da sớm từ 1-2 ngày tuổi, vàng da tăng nhanh mỗi ngày, hoặc vàng da nhiều (vàng da đến cẳng tay, cẳng chân).
Phân biệt vàng da sinh lý và vàng da bệnh lý
Dựa vào nguyên nhân gây bệnh, vàng da sơ sinh được chia thành 2 loại là vàng da sinh lý và vàng da bệnh lý. Đối với vàng da sinh lý thường sẽ tự hết sau một thời gian ngắn và không gây nguy hiểm gì đến trẻ. Tuy nhiên, vàng da bệnh lý lại có khả năng gây nguy hiểm cho trẻ khiến trẻ bị co giật, hôn mê.
1. Vàng da sinh lý
Vàng da sinh lý thường gặp sau khi trẻ sinh được 24 giờ và sẽ tự mất đi trong một thời gian ngắn. Thường sẽ biến mất trong khoảng 1 tuần đối với trẻ đủ tháng và ít nhất 2 tuần với trẻ thiếu tháng.
Biểu hiện
Trẻ bị vàng da sinh lý chỉ có các biểu hiện vàng da đơn thuần mà không kèm theo triệu chứng nào bất thường như lừ đừ, thiếu máu, bỏ bú, gan lách to…
Ngoài ra, nước tiểu của bé có màu vàng hoặc sẫm vàng.
Nồng độ Bilirubin trong máu đối với trẻ sơ sinh được quy định là dưới 14mg đối với trẻ thiếu tháng và dưới 12mg đối với trẻ đủ tháng. Bên cạnh đó, tốc độ tăng Bilirubin trong máu cũng không được vượt quá 5mg/24 giờ.
Khi gan của trẻ đã phát triển hơn (khoảng 2 tuần tuổi) và hoạt động lọc thải tốt hơn thì tình trạng này sẽ nhanh chóng biến mất.
2. Vàng da sơ sinh do bệnh lý
Trong 24 giờ đầu sau khi sinh, vàng da sơ sinh có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý nguy hiểm.
Tình trạng vàng da của trẻ liên quan đến các yếu tố bệnh lý.
Biểu hiện
Tình trạng vàng da đậm, xuất hiện sớm và không biến mất sau 1-2 tuần.
Xuất hiện toàn thân từ lòng bàn tay, chân đến cả mắt.
Co giật, lừ đừ, bé bỏ bú…
Nồng độ Bilirubin khi xét nghiệm tăng cao bất thường.
Không giống với vàng da sinh lý có thể tự khỏi, vàng da bệnh lý có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm nếu trẻ không được điều trị kịp thời. Đặc biệt, trẻ có thể bị tổn thương não suốt đời, thậm chí tử vong nếu gặp phải biến chứng nhiễm độc thần kinh do Bilirubin không được đào thải thấm vào não.
Một số bệnh lý có thể xuất hiện
Các bệnh lý có biểu hiện như vàng da: gan mật bẩm sinh, tan máu, nhiễm virus bào thai, bất đồng nhóm máu giữa mẹ và bé…
Để có kết luận chính xác nhất về tình trạng của bé, các bậc cha mẹ không nên chủ quan khi trẻ có các biểu hiện vàng da.
|