Hội chứng buồng trứng đa nang là gì?

Buồng trứng đa nang là một hội chứng rối loạn nội tiết, đặc trưng bởi sự mất cân bằng hormone, ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt, khả năng sinh sản và các đặc điểm thể chất. Tình trạng này có thể dẫn đến sự xuất hiện của nhiều nang nhỏ trên buồng trứng, tăng nồng độ androgen (hormone sinh dục nam) và rối loạn quá trình rụng trứng.

Nguyên nhân nào dẫn đến buồng trứng đa nang?

Hiện nay, nguyên nhân chính xác gây hội chứng buồng trứng đa nang vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, các nhà khoa học cho rằng tình trạng này có liên quan đến nhiều yếu tố phối hợp bao gồm:

Yếu tố di truyền

Nhiều nghiên cứu cho thấy buồng trứng đa nang có xu hướng di truyền trong gia đình. Nếu mẹ, chị em gái hoặc dì của bạn từng mắc hội chứng này, nguy cơ bạn mắc bệnh sẽ cao hơn. Dù chưa xác định được gen cụ thể, điều này cho thấy yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng.

Tình trạng kháng insulin

Kháng insulin là tình trạng các tế bào không phản ứng hiệu quả với insulin - hormone giúp chuyển hóa đường thành năng lượng. Khi đó tuyến tụy tăng sản xuất insulin, khiến nồng độ insulin trong máu tăng cao. Tình trạng này có thể kích thích buồng trứng sản sinh nhiều androgen hơn, gây ra các triệu chứng của buồng trứng đa nang.

Rối loạn hormone

Mất cân bằng hormone, đặc biệt là tăng nồng độ androgen có thể làm thay đổi chức năng buồng trứng, dẫn đến hình thành các nang nhỏ. Nguyên nhân có thể do sự kết hợp giữa kháng insulin, yếu tố di truyền và các rối loạn nội tiết khác.

Viêm nhiễm mạn tính mức độ thấp

Phụ nữ mắc buồng trứng đa nang thường có tình trạng viêm nhẹ trong cơ thể. Viêm mạn tính có thể kích thích buồng trứng sản xuất androgen và làm rối loạn chức năng buồng trứng.

Ảnh hưởng từ lối sống và môi trường

Chế độ ăn nhiều đường, ít vận động, thừa cân hoặc béo phì có thể làm tăng nguy cơ mắc buồng trứng đa nang hoặc khiến các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn. Lối sống không lành mạnh cũng góp phần làm tăng kháng insulin và rối loạn hormone.

Buồng trứng đa nang gây ra những nguy cơ sức khỏe nào?

Buồng trứng đa nang không chỉ ảnh hưởng đến hệ sinh sản mà còn tác động đến toàn bộ cơ thể. Phụ nữ mắc buồng trứng đa nang có nguy cơ cao gặp phải các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm.:

• Tăng nguy cơ đái tháo đường type 2 và bệnh tim mạch do đề kháng insulin kéo dài.
• Tăng sinh nội mạc tử cung dẫn đến nguy cơ ung thư nội mạc tử cung.
• Rối loạn tâm lý như trầm cảm, lo âu và rối loạn giấc ngủ do ảnh hưởng nội tiết kéo dài.

Giải pháp kiểm soát hội chứng buồng trứng đa nang

Giảm cân và điều chỉnh chế độ ăn uống

Bước đầu trong điều trị buồng trứng đa nang là thay đổi lối sống. Giảm từ 5 – 10% trọng lượng cơ thể có thể cải thiện sự cân bằng hormone, điều hòa kinh nguyệt và giảm mức insulin. Đồng thời duy trì cân nặng hợp lý giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tiểu đường.

Tập thể dục đều đặn

Hoạt động thể chất đều đặn - khoảng 30 phút mỗi ngày, ít nhất 3 ngày mỗi tuần – giúp cải thiện sự rụng trứng, giảm lượng insulin và hỗ trợ giảm cân hiệu quả. Những bài tập mức độ vừa phải như đi bộ nhanh, yoga hoặc đạp xe rất phù hợp với phụ nữ mắc buồng trứng đa nang.

Theo dõi sức khỏe và kiểm tra định kỳ

Phụ nữ mắc buồng trứng đa nang nên kiểm tra định kỳ để phát hiện sớm các rối loạn chuyển hóa như:

 

• Rối loạn đường huyết (tiền đái tháo đường hoặc đái tháo đường type 2.
• Rối loạn lipid máu (cholesterol cao, triglyceride tăng)

 

Tình trạng này có thể dẫn đến các bệnh lý tim mạch như tăng huyết áp, thiếu máu cơ tim hoặc đột quỵ nếu không được kiểm soát.

Khám phụ khoa để phòng ngừa ung thư nội mạc tử cung

Phụ nữ bị rụng trứng có nguy cơ tăng sinh nội mạc tử cung bất thường, làm tăng nguy cơ ung thư nội mạc tử cung. Vì vậy, cần khám phụ khoa định kỳ và có thể sử dụng thuốc nội tiết theo chỉ định của bác sĩ để điều chỉnh nội tiết tố và phòng ngừa ung thư.

Bên cạnh đó cần theo dõi tác dụng phụ của thuốc và đánh giá nguy cơ ung thư định kỳ.

Chăm sóc sức khỏe tinh thần

Buồng trứng đa nang là một hội chứng lâu dài, không chỉ ảnh hưởng đến thể chất mà còn đến chất lượng cuộc sống. Nếu bạn cảm thấy căng thẳng, lo âu, trầm cảm, hãy chủ động tìm đến các chuyên gia tâm lý để được hỗ trợ. Việc chăm sóc sức khỏe tinh thần sẽ giúp quá trình điều trị hiệu quả và bền vững hơn.